Pusta faktura VAT – konsekwencje wystawiania

Wyrażenie „pusta faktura” (inaczej „faktura fikcyjna”) oznacza wystawiony dokument – fakturę VAT, która nie odzwierciedla stanu faktycznego, czyli gdy podatnik na fakturze wykaże fikcyjną dostawę towarów, bądź usługę. Nawet jeśli VAT wykazany na fakturze zostanie zaewidencjonowany w rejestrze sprzedaży, uwzględniony w deklaracji VAT-7 (lub VAT-7K) i zapłacony – organ skarbowy (który ujawni tego rodzaju nieprawidłowość) wyda decyzję korygującą złożone rozliczenia (zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

Należy pamiętać, że korekta dotyczy jedynie podatku naliczonego, VAT należy nadal pozostaje do zapłaty u wystawcy faktury – takie rozwiązanie ustawodawcy zostało stworzone w celu minimalizowania ilości fikcyjnych faktur w obiegu gospodarczym i zabezpieczeniu budżetu państwa przed wyłudzeniami!

Pusta faktura VAT i skutki jej wystawienia

„Pusta faktura” nie daje prawa do odliczenia wykazanego w niej podatku, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności.

Natomiast podatnicy, którzy wystawiają  „puste faktury” i ich kontrahenci swoim postępowaniem może narazić się na odpowiedzialność przewidzianą przepisami Kodeksu karnego skarbowego.

• podatnik, który składając deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie,

• kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych,

• kto wystawia fakturę lub rachunek  w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

Pusta faktura VAT i skutki jej wystawienia

Należy także pamiętać, że podatek z „pustej faktury” nie podlega rozliczeniu w deklaracji VAT-7. Powinien on przy tym być odrębnie wpłacony na konto urzędu skarbowego, gdyż kwota podatku należnego z „pustej faktury” nie jest podatkiem należnym w rozumieniu przepisów ustawy o VAT . W ustawie o podatku od towarów i usług wskazano przy tym, że zapłata tego podatku powinna nastąpić do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wystawiona taka faktura.

Jak zagadnienie „pustych faktur” jest oceniane przez Sądy Administracyjne?

Zgodnie z Wyrokiem  Naczelnego Sądu Administracyjnego  z 26 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1200/11 organy podatkowe kwestionujące odliczenia VAT przez przedsiębiorcę z „pustych faktur”, muszą udowodnić, że przedsiębiorca nie zachował należytej staranności.

NSA powołał się na jednego z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE z 21 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych Mahagében kft i Péter Dávid (C-80/11, C-142/11) i „przełamał” niekorzystne stanowisko, prezentowane niekiedy w polskim orzecznictwie, odmawiające podatnikom nieświadomie uczestniczącym w oszustwie prawa do odliczenia VAT z faktur wystawianych przez nieuczciwych kontrahentów.

Sądy  Administracyjne przeważnie powołują się na przepisy krajowe, które nie pozwalają na odliczenie VAT z faktur niedokumentujących rzeczywistej transakcji. Jak widać istnieją także inne wyroki NSA w sytuacjach, gdy organy chcą zakwestionować prawo do odliczenia VAT wtedy, gdy podatnicy bez swojej winy padną ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądów Administracyjnych nie ma żadnej taryfy ulgowej dla tzw. „słupów”, świadczy o tym m.in. Wyrok NSA z dnia 01.12.2015 r. I FSK 1227/14 ! W przedmiotowej sprawie kolega obiecał za założenie działalności i wstawianie faktur kwotę 2.000 zł miesięcznie, a NSA orzekł kwotę do zapłaty w łącznej wysokości  1.400.065 zł z tytułu wystawienia faktur VAT. Zgodnie z uzasadnieniem Wyroku Sądu I Instancji „firma skarżącego istniała jedynie formalnie, faktycznie zaś nie podejmowano żadnych czynności gospodarczych, w tym nie świadczono dokumentowanych spornymi fakturami usług IT i SMS. Strona uczestniczyła w procederze fikcyjnego obrotu ww. usługami w łańcuchu utworzonych w tym celu podmiotów. Sporządzanie nierzetelnych dokumentów w ramach działalności gospodarczej skarżącego było zatem celowe i miało stworzyć pozory rzeczywiście przeprowadzanych transakcji, by w ten sposób wyłudzić od Skarbu Państwa zwrot podatku od towarów i usług na następnych ogniwach tego łańcucha”. Co więcej przeciwko „słupowi” toczy się także postępowanie karne, każdy taki wyrok to przestroga dla „amatorów łatwego zarobku”!