latwepodatki.pl

Kontrola podatkowa

Kontrola podatkowa

Kontrola podatkowa

Kontrola podatkowa, jest regulowana głównie przez przepisy ordynacji podatkowej, warto wiedzieć co może urząd skarbowy (oraz urząd kontroli skarbowej), kontroli podatkowej i postępowania podatkowego?

Każdy  z nas może być poddany kontroli podatkowej. Kontrola podatkowa może stanowić początek zarówno postępowania podatkowego lub zostać wszczęta po postępowaniu podatkowym (często zależy to od podmiotu, który wszczyna kontrolę, inaczej wygląda to w przypadku czynności z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego (US) albo Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej (UKS) , jak i karnoskarbowego, a zebrane w jej ramach materiały mogą stać się dowodami w tych postępowaniach. Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowane podmioty (podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni) wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrola przeprowadzana jest przez organy podatkowe pierwszej instancji.

Kontrola podatkowa – wszczęcie, wymogi prawne

Wszczęcie kontroli podatkowej następuje przez doręczenie kontrolowanemu ( ewentualnie osobie reprezentującej kontrolowanego tzw. pełnomocnikowi), o której mowa w art. 281a, upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrolowany jest natomiast zobowiązany wskazać osobę, która będzie go reprezentowała w trakcie kontroli, w czasie jego nieobecności, jeżeli nie wskazał tej osoby w trybie art.281a (art. 284 §1).

Kontrolę podatkową mogą przeprowadzać tylko osoby do tego upoważnione. Upoważnienie musi zawierać m.in.:

  1. imię i nazwisko urzędnika oraz numer jego legitymacji służbowej,
  2. szczegółowe określenie zakresu kontroli i okresu, którego będzie dotyczyła,
  3. datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli,
  4. pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego podatnika.

 

Kontrola podatkowa – wszczęcie na legitymację

Jeżeli okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli, a w szczególności, gdy istnieje ryzyko utraty materiału dowodowego lub istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, wtedy kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej. W takim przypadku upoważnienie do kontroli także należy doręczyć – bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli (art.284a §1, 1a i 2).

 Kontrola podatkowa – obecność kontrolowanego, pełnomocnika lub świadka

Czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej.  (Kontrolowany może zrezygnować z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrolnych). W przypadku gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące są nieobecne i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego, czynności kontrolne należy przeprowadzić w obecności przywołanego świadka. Świadkiem powinien być pracownik kontrolowanego, osoba wykonująca czynności na rzecz kontrolowanego lub funkcjonariusz publiczny (art.285 §1 i 3).

Kontrola podatkowa – miejsce przeprowadzenia

Czynności kontrolne prowadzone powinny być w  siedzibie kontrolowanego lub w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia.  W przypadku skrócenia w toku kontroli czasu prowadzenia działalności – czynności kontrolne mogą być prowadzone przez 8 godzin dziennie. Jeżeli księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego obowiązany jest zapewnić dostępność do ksiąg podatkowych w swojej siedzibie albo w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania. Jeżeli udostępnienie ich w siedzibie może w znacznym stopniu utrudnić prowadzenie przez kontrolowanego bieżącej działalności (art.285a §1).

 Kontrola podatkowa – oświadczenie o stanie majątkowym nadany dzień

Jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany będący osobą fizyczną nie ujawnił wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień.

Takie oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. (art.285a §3).

Kontrola podatkowa – uprawnienia kontrolujących

Kontrolujący, w zakresie wynikającym z upoważnienia, są uprawnieni do:

  • wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego,
  • wstępu do lokali mieszkalnych jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe,
  • żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin,
  • żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej,
  • zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą,
  • zabezpieczania zebranych dowodów,
  • legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
  • żądania przeprowadzenia spisu z natury,
  • przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz innych osób,
  • zasięgania opinii biegłych (art.286 §1).

Osoby kontrolując mogą zażądać wydania, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem próbek towarów, akt, ksiąg i dokumentów związanych z przedmiotem kontroli:

  • w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne lub
  • gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów (art.286 §2).

Natomiast kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności, (o których mowa w art.286) czyli :

  • umożliwić, nieodpłatnie, filmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz utrwalanie stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji, jeżeli film, fotografia, nagranie lub informacja zapisana na innym nośniku może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli,
  • przedstawić, na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli; czynności te kontrolowany jest obowiązany wykonać nieodpłatnie (art.287 §1 i 2).

 Kontrola podatkowa – przeprowadzanie dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych

 O  miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych kontrolowany (lub osoba go reprezentująca) musi być zawiadomiony przynajmniej na 3 dni przed terminem ich przeprowadzenia, a dowodu z oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności (art. 289 §1).

Kontrola podatkowa – oględziny

Oględziny są możliwe wyłącznie za zgodą podatnika, a  adnotację o ustaleniu terminu oględzin, podpisaną przez podatnika, zamieszcza się w aktach sprawy. Jeżeli podatnik nie wyrazi na to zgody, nie ma możliwości dokonania oględzin.

Po oględzinach powinien zostać niezwłocznie sporządzony protokół, z treści protokołu musi wynikać kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy nich obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. Protokół odczytuje się wszystkim osobom biorącym udział w oględzinach, a następnie wszystkie osoby biorące udział w oględzinach podpisują protokół. Ewentualną odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokole, wszelkie skreślenia i poprawki w protokole muszą być czytelne i jednoznaczne.

Kontrola podatkowa – Przeszukanie lokalu

Przeszukanie można przeprowadzić wtedy, gdy organ podatkowy otrzymał informację o prowadzeniu niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej lub gdy w lokalu są przechowywane przedmioty, księgi podatkowe, akta lub inne dokumenty mogące mieć wpływ na określenie wysokości zobowiązania podatkowego.

Przeszukania dokonują upoważnieni pracownicy organu podatkowego po uzyskaniu zgody prokuratora rejonowego, którą trzeba okazać kontrolowanemu podatnikowi przed przystąpieniem do tych czynności. Protokół z przeszukania także wymaga zatwierdzenia przez prokuratora. W razie odmowy zatwierdzenia protokołu zebrane w toku czynności materiały i informacje nie będą  stanowiły dowodu w postępowaniu podatkowym.

Przepisy kodeksu postępowania karnego o przeszukaniach (rozdz. 25 kpk), mają zastosowanie do organu podatkowego. Regulują szczegółowo dopuszczalny zakres i metody dokonywania przeszukań. W zamieszkałych pomieszczeniach w porze nocnej (od godz. 22 do 6) można dokonać przeszukań tylko w wypadkach niecierpiących zwłoki, ale rozpoczęte w ciągu dnia można prowadzić nadal, mimo nastania pory nocnej. W porze nocnej można przeszukać lokale dostępne w tym czasie dla nieokreślonej liczby osób albo służące do przechowywania przedmiotów.

Osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem tych czynności zawiadomić o ich celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów. Natomiast podczas przeszukania ma prawo być obecny kontrolowany podatnik (lub osoba upoważniona) oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynności. Ponadto może być obecna osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób.

Protokół zatrzymania rzeczy lub przeszukania powinien zawierać m.in. oznaczenie sprawy, z którą zatrzymane rzeczy lub przeszukanie mają związek, oraz dokładną godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności, dokładną listę zatrzymanych rzeczy i – w miarę potrzeby – ich opis, a ponadto wskazanie polecenia sądu lub prokuratora.

Kontrola podatkowa – protokół z kontroli, zastrzeżenia do protokołu

 Jeśli  kontrolowany nie zgadza się z ustaleniami protokołu, ma prawo złożyć zastrzeżenia lub wyjaśniania w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia protokołu, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe (art.291 §1).

 Kontrolujący musi rozpatrzyć zastrzeżenia, o których mowa w art.291 §1 i w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwienia (art.291 §2).

 W przypadku niezłożenia wyjaśnień lub zastrzeżeń, w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu, przyjmuje się, że kontrolowany nie kwestionuje ustaleń kontroli (art.291 §3).

Kontrola podatkowa – składanie wyjaśnień, prawo do czynnego udziału

Kontrolujący obowiązani są do udzielania kontrolowanemu niezbędnych informacji o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem kontroli podatkowej (art.121 §2 w związku z art.292).

 Kontrolowany ma prawo do czynnego udziału w każdym stadium kontroli podatkowej (art.123 §1 w związku z art.292).

Kontrola podatkowa – ponaglenie do organu podatkowego wyższego stopnia na niezakończenie kontroli podatkowej w terminie

Na niezakończenie kontroli podatkowej w terminie wskazanym w upoważnieniu do kontroli służy kontrolowanemu ponaglenie do organu podatkowego wyższego stopnia (art.141 §1 pkt 1 w związku z art.292).

Kontrola krzyżowa – co to oznacza?

Kontrolą krzyżową nazywa się sprawdzenie transakcji podatnika u jego kontrahentów. Organ podatkowy może zażądać od nich przedstawienia dokumentów (np. umów lub faktur), w zakresie objętym kontrolą podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności. Z czynności tych jest sporządzany protokół.

Ponadto:

– kontrola krzyżowa nie wymaga wydania odrębnego upoważnienia do czynności procesowych (może być przeprowadzana w ramach postępowania podatkowego lub kontroli u kontrahenta)

– w ramach tzw. „kontroli krzyżowej” organ podatkowy nie może prowadzić postępowania dowodowego, np. powoływać biegłych do oceny dokumentów,

– organ podatkowy nie jest uprawiony do zabezpieczenia dokumentów u kontrahenta; ma je jedynie przedstawić, a urząd nie może żądać ich wydania, podobnie jak w toku kontroli podatkowej,

– protokół sporządzony z czynności sprawdzających przeprowadzonych u kontrahenta stanowi dowód w postępowaniu podatkowym i kontroli podatkowej prowadzonej u podatnika,

– protokół podpisują osoby obecne przy dokonywaniu tych czynności, ale nie jest on wydawany kontrahentowi.

Kontrola podatkowa – książka kontroli

Przedsiębiorcy muszą posiadać książkę kontroli, do której osoby przeprowadzające kontrolę wpisują zakres kontroli oraz daty jej rozpoczęcia i zakończenia.

Kontrola podatkowa – czas trwania

Nie można równocześnie prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej zawiera jednak wiele wyjątków od tej zasady. Obejmują one m.in.:

  1. zasadność zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu,
  2. zasadność zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.

Nie wolno także prowadzić kontroli podatkowej w sprawach rozstrzygniętych decyzją ostateczną organu podatkowego (z wyjątkami określonymi w ordynacji podatkowej).

Czas trwania kontroli

Zgodnie z art. 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czas trwania wszystkich kontroli prowadzonych przez organ podatkowy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:

  1. 12 dni roboczych w mikroprzedsiębiorstwach,
  2. 18 dni roboczych w przedsiębiorstwach,
  3. 24 dni roboczych w średnich przedsiębiorstwach,
  4. 48 dni roboczych w małych pozostałych przedsiębiorstwach.

Pamiętajmy jednak, że często organy uprawnione do przeprowadzenia kontroli przeprowadzają postępowanie podatkowe, które dla kontrolowanego niewiele się różni od kontroli, a za to nie ma do niego zastosowania ww. maksymalny czas trwania!

Ograniczeń tych nie stosuje się m.in., gdy:

  1. przeprowadzenie kontroli jest niezbędne do przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego czy też zabezpieczenia dowodów jego popełnienia,
  2. kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu,
  3. kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym

źródło zdjęcia xdpedia.com

3 thoughts on “Kontrola podatkowa

  1. Johnd184

    Hahahahahahaha, this politics related YouTube video is really so comical, I loved it. Thanks in favor of sharing this. ddbedeeefkfa

  2. Smithd501

    I discovered your blog site on google and test a number of of your early posts. Proceed to keep up the excellent operate. I simply extra up your RSS feed to my MSN Information Reader. Looking for forward to reading extra from you in a while! abdecbcedcbceakg

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.